«Այսօր հուշարձան ենք կանգնեցնում, անվանում քանդակ»

Խորհրդային միության տարիներին արված քանդակների զգալի մասը, եթե նույնիսկ գաղափարական առումով այսօր մեզ չեն գոհացնում, դժվար է չհամաձայնել, որ արվեստի բացառիկ նմուշներ էին: Այլ կերպ ասած՝ պատվանդանից ցած են բերվում Լենինն ու բանվոր դասակարգի խորհրդանիշը, բայց տուժում է արվեստը: Ստեղծվում են նորերը: Գրեթե ամեն նոր քանդակ բողոքի ալիք է բարձրացնում: Հանրությունը չի հավանում, մասնագետները իրարամերժ կարծիքներ են հայտնում: Հետո աչքդ սովորում է, քաղաքային համայնապետկերի մասն են դառնում, դադարում ես հավանել-չհավանել, անցում ես՝ չնկատելով, ժամադրավայր դարձնում՝ հանդիպենք այսինչ արձանի մոտ, լավագույն դեպքում՝ լուսանկարվում:
«Խորհրդային շրջանից մեզ բաժին հասած արձաններն ինչո՞վ էին առանձնանում» հարցն ուղղեցինք «Նիկոլայ Նիկողոսյան» ցուցասրահի տնօրեն, արվեստագետ Սարգիս Հովհաննիսյանին: Նեշենք, որ Սարյան 19-21 հասցեում բացված «Նիկոլայ Նիկողոսյան» մշակութային հիմանդրամի արվեստային տարածքում կարելի է տեսնել անվանի քանդկագործի փոքրածավալ քանդակները: Մեր քաղաքի անբաժանելի մասը դարձած՝ Եղիշե Չարենցի, Միքայել Նալբանդյանի, Վահան Տերյանի արձանները ներկայացվելու կարիք էլ չունեն:
Ի՞նչն է փոխվել:

Սարգիս Հովհաննիսյանի կարծքիով դա խոսում է  ժամանակի պրոֆեսիոնալիզմի մասին. «Նույն ինքը՝ Նիկոլայ Նիկողոսյանը, պրոֆեսիոնալ քանդակագործ էր: Ժամանակին բոլոր այն աշխատանքները, որ դրվել են Երևանում և Երևանից դուրս, քանդակներ էին, ընտրվում էր վայրը, աշխատանք էր տարվում ճարտարապետի հետ, իսկ այսօր հուշարձան ենք կանգնեցնում, անվանում ենք քանդակ: Պետք է տարբերել հուշարձանն ու քանդակը: Տարածքը, արվեստագետը, ժամանակը պետք է համահունչ լինեն:   Նիկոլայ Նիկողոսյանի՝ խորհրդային միության շրջանում արած քանդակներով  մոտավորապես կարող ենք պատկերացում կազմել տվյալ ժամանակի քանդկագործության մասին: Նույնը չենք կարող ասել այսօր ստեղծվող քանդակների, հուշարձանների մասին»:

Ավելին, մեր զրուցակիցը կարծում է, որ 20 տարի հետո  գուցե չլինեն էլ այդ աշխատանքները, որովհետև ունենք առողջ սերունդ, որ գուցե փոխարինի դրանք ժամանակի ընթացքին համահունչ քանդակներով:  Նկատում է նաև, որ  մենք Հայաստանից դուրս էլ ժամանակակից քանդակագործներ ունենք, որոնք հաստատ պատրաստ են նվիրատվություն անել, գործեր բերել-տեղադրել հայրենիքում:
Հարց է առաջանում՝  ի՞նչն է խոչընդոտում կառուցողական աշխատանքներին: «Հայաստանում կա մեծ ներուժ, անհատների բանակ, բայց քանի դեռ ինստիտուցիոնալ մոդել չի գործում, չի կարող լինել համակարգված, կառուցողական աշխատանք»,- ասում է Ս. Հովհաննիսյանը:

«Նիկոլայ Նիկողոսյան» մշակութային հիմնադրամի արվեստային տարածքի ցուցադրությունը պատկերող լուսանկարները ardi.am-ին տրամադրել է հիմնադրամը:

Նշենք, որ «Նիկոլայ Նիկողոսյան. քանդակ, գրաֆիկա, գեղանկար» ցուցադրությունը կգործի ևս մեկ ամիս, որտեղ ներկայացված են Վարպետի թե՛ քանդակները թե՛ գրաֆիկական ու գեղանկարչական աշխատանքները, որոնք բերվել են Մոսկվայի Նիկո պատկերասրահից: Թանգարանը բաց է Երեք.-հինգ. և շաբաթ 12:00-19:00 Ուրբաթ 12:00-20:00 Կիրակի 12:00-17:00:

Արմինե Սարգսյան