Հաս Չախալյան․ Անոյի Ժիգուլին

— Անոն մարդաթող ա եղել:

— Անո՞ն:

— Անո՜ն մարդաթող ա եղել:

— Մարդաթող Անո՞ն:

Սկզբում քչփչոցը սկսվեց շքամուտքում, հետո վերելակով բարձրացավ ութերորդ հարկ: Բերանից բերան, դռնից դուռ, պատշգամբից պատշգամբ Անոն մարդաթող եղավ, շներն էլ հաչացին կատուների վրա, կատուները մուկ չբռնեցին. շատ աղքատ ամիս էր ապրելու համար: Արուսն իր սուրճը ֆռթացրեց, մրուրի մեջ կրկին Անոյին տեսավ. մատով ծակեց մրուրը, որ պարզի՝ վերջը ինչպես էր դասավորվելու հարևանուհու բախտը:

Քահ- քահ ծիծաղեց, բաժակի տակ եղած մրուրը շատ չէր չորացել։

Միջօրեն եկավ-անցավ Անոյի փռած լվացքի վրայով: Մեկիկ-մեկիկ, սիրուն հերթականությամբ կախել էր զուգագուլպաներ, սվիտեր, շրջազգեստներ, իսկ ներքնաշորերը պահ էր տվել սվիտերի ու շրջազգեստի արանքում․ մարդիկ չտեսնեն, ամոթ է, ի՞նչ կմտածեն:

Գոհարն այնուամենայնիվ տղամարդու տաբատ նկատեց Անոյի փռած լվացքի մեջ:

«Մարդաթո՞ղ, թե՞…»- մտմտաց քթի տակ` կրծելով եղուգները:

Անոն ապրում էր առաջին հարկում՝ երկսենյականոց կոկիկ տանը, որտեղ ամառը շոգ էր, ձմեռը` ցուրտ:

Հյուրասենյակի պահարանի մեջ խրուստալից ամանեղեն էր դասավորված, տարին մի քանի անգամ դրանք լվացվում էին՝ անկախ նրանից՝ տունը հյուրեր ուներ, թե ոչ: Ձախ անկյունում Անոյի մեծ գրադարանն էր․ լիքը-լիքը գրքեր՝ մեկը մեկից հաստ, մեկը մյուսից բարակ ու գունեղ: Անոն իր շորերից շատ գիրք ուներ․ շորը չթից էլ կարող էր կարել` մանուշակագույն ծաղիկների նուրբ դարձվածքով, արևին տալով շոկոլադի պես մուգ մարմինը: Անոյի բարձրակրունկների կտկտոցից շենքի տղամարդիկ առաջինն էին արթնանում: Քաղաքում ապրող մարդկանց աքլորականչն ուրիշ է, աքլորի փոխարեն շենքաբնակներին կարող է արթնացնել մի հավ կամ ասենք՝ սիրուն կին: Դրա համար հարևան կանայք սաստիկ խանդում էին և հայելիների առաջ շրթներկով ջնջում իրենց արտացոլանքը:

— Մի՛ խենթացեք աքլորների համար, նրանք ձեզնից ծածուկ քուջուջ են անում ուրիշ հավերի հետ,- ասաց Անոն բակում հավաքված հարևանուհիններին՝ շտկելով իր դեղին շրջազգեստի փեշը:

— Էդ փեշիդ տակը գիտենք` որքան աքլորներ են ձու ածել, — զայրացավ Արուսը բակ ավլող հայացքով:

Հետո բակում հավաքված կանայք տուն գնացին:

Ձմեռը կանխատեսածից երկար ձգվեց, Անոն լուր չունեցավ խոպանչի ամուսնուց:

«Գնաց Ռուսաստան, ավելի գեղեցիկ ռուս կին կճարի»,- մտածեց նա՝ ծանր հոգոցով սրբելով պատուհանի ապակիները:

Փրփրաջրի հետ մի քանի կաթիլ արցունք թափվեց աչքերից. միայնությունն էր:

Ժամանակը քրքրում է մարդուն: Մարդը ժամանակին հաղթել չի կարող։ Կյանքը ժամանակի հետ նույնացնելը տխմարություն է, որովհետև կյանքը ժամանակամիջոց է սոսկ ապրելու:

Ժամանակը, սակայն, անցնում է ամեն ինչի վրայով․ իրերը մաշվում են, կոտրվում, մարդիկ կնճռոտում են, հյուծվում։ Մի օր էլ գալիս է հեռանալու պահը, իսկ կյանքը ցանկանում է ապրել:

Անոն սանրեց մազերը, մի փոքր կնճիռ էր ավելացել ճակատին։ Ոտքը չքաշած՝ մարդաթողի մականունը խլրտում էր ականջին։

— Չի ամաչում վերնաշապիկի բացվածքից,- փսփսաց մեկը։

Եթե Անոյի կրծքերը լոլիկի չափ լինեին, գուցե նա, այլևս չդիմանալով բամբասանքի առատությանը, հաներ դրանք և նետեր փսփսացողների վրա։ Սակայն ներեց․ կրծքերը ձմերուկից ծանր էին։

Ժիգուլի նստող կանայք սովետական շրջանում երջանիկ էին։ Սովետի փլուզումից հետո կանանց մի մասը նախընտրեց իր սեփական ոտքերը ու չսպասեց ձիավոր ասպետներին։ Չէ՛, Անոն Ժիգուլի չէր նստել, բայց երբ ամուսինը գնում էր խոպան, խոստացավ Ժիգուլիով վերադառնալ ու իրականացնել Անոյի երազանքը։

— Էլ ինչ երազանք, թե չսպասես,- շշնջաց Անոն՝ ամուսնու տաբատը կախելով պարանից։

Արդեն քսան տարի ամենօրյա լվացքի հետ ամուսնու շորերն էլ լվանում էր ու փռում։ Թող չասեն՝ Անոն մարդաթող եղավ, բա երեխաներն էլ անհայր մեծացան։