Հորդորակ հայերեն ընդունելի համարժեքներ ունեցող բառերից խուսափելու մասին

(21-րդ թողարկում)

Արվեստի որևէ գործ նկարագրելիս, քննելիս, վերլուծելիս, դրա մասին կարծիք հայտնելիս անհրաժեշտ է հասկանալի, արվեստին վայել խոսք։ Մայրենի լեզվով ասած խոսքը ներկայանալի է և մատչելի, երբ զերծ է օտարաբանություններից, այսինքն՝ այն բառերից, որոնց հայերեն համարժեքները կան։

Առանձնացրել և ներկայացնում ենք արվեստի տարբեր ճյուղերում հանդիպող օտար բառերի հայերեն համարժեքները, որոնք օգտակար կլինեն հատկապես արվեստասեր (նաև արվեստագետ) հանրությանը։

1. ակվարել – 1. ջրաներկ, 2. ջրանկար
2. բյուստ – կիսանդրի
3. դոկումենտալ – վավերագրական
4. դուետ – 1. զուգերգ, 2. զուգանվագ, 3. զուգապար
5. էկզեմպլյար – նմուշ
6. էսքիզ – 1. ուրվանկար, 2. ուրվագիծ, 3. ճեպանկար
7. էքսպոնատ – ցուցանմուշ
8. կուլիս – հետնաբեմ
9. կուլմինացիա – բարձրակետ, գագաթնակետ
10. կվարտետ – քառյակ
11. կրեատիվ – ստեղծագործ, ստեղծարար
12. մարիոնետ – խամաճիկ, խաղատիկնիկ
13. միմիկա – դիմախաղ
14. մոլբերտ – նկարակալ
15. մոնոլոգ – մենախոսություն
16. նոմինացիա – անվանակարգ
17. շեդևր – գլուխգործոց
18. պալիտրա – ներկապնակ, գունապնակ
19. պեյզաժ – բնանկար, բնապատկեր
20. պորտրետ – դիմանկար
21. ռեժիսոր – բեմադրիչ
22. ռեպերտուար – 1. խաղացանկ, 2. երգացանկ, 3. երաժշտացանկ
23. ռեստավրացիա – վերականգնում
24. ռետրոսպեկտիվ – հետահայաց
25. սոլիստ – մենակատար
26. սուֆլյոր — հուշարար
27. վիտրաժ – ապակենկար
28. օրկեստր – նվագախումբ, երաժշտախումբ
29. օրնամենտ – 1. զարդանախշ, զարդապատկեր, 2. երժշ. ձայնադրվագ
30. ֆրեսկա – որմնանկար

ՀՀ լեզվի կոմիտե