Սթիվեն Քինգի «Միզերի» վեպի հերոսը՝ Փոլ Շելդոնը, ճանաչում վայելող վիպասան է: Փոլի խանդավառ երկրպագու Էննի Ուիլքսը ավտովթարից հետո նրան դուրս է բերում ջախջախված մեքենայից և տանում մեկուսի վայրում գտնվող իր առանձնատուն: Այնտեղ հավատարիմ ընթերցողը դառնում է ոչ միայն Փոլի փրկիչը, այլև բանտապահն ու խոշտանգողը:
Սարսափի գրականության ժամանակակից վարպետ Սթիվեն Քինգը շուրջ 60 գրքի հեղինակ է: Արժանացել է ԱՄՆ կառավարության ամենաբարձր՝ «Արվեստների ազգային մեդալ» մրցանակի: «Միզերին» լույս է ընծայել «Անտարես» հրատարակչությունը։ Թարգմանիչը Լիլիթ Քալաշյանն է։ Արժեքը՝ 4490 դրամ։ Առկա է բոլոր խոշոր գրախանութներում։
Ներկայացնում ենք հատվածներ վեպից։
****
Էննին հողմի նման շուռ տվեց մահճակալի կողքի սեղանիկը, որի միակ դարակի պարունակությունն աղմուկով դուրս թափվեց: Ներսում Փոլի ձեռքի ժամացույցն էր ու մանրադրամը: Չէր էլ պատկերացնում, որ էդտեղ են՝ իր կողքին: Գալարվելով փորձեց հեռանալ կնոջից:
– Ես երեկ չեմ ծնվել,– ասաց Էննին: Շրթունքների արանքից պսպղացին ատամները։– Գործիս ժամանակ տասնյակ, չէ, հարյուրավոր շունչները փչող մարդկանց եմ տեսել: Երբեմն ցավի ու գոռոցի մեջ տապակվելով էին աչքերը փակում, երբեմն էլ քնի մեջ էին հոգին ավանդում: Ուղղակի կյանքից հեռանում էին, ոնց ասացիր:
Բայց վեպերի հերոսները պարզապես ՉԵՆ հեռանում: Աստված մեզ տանում է, երբ Նրա կարծիքով՝ գալիս է ճիշտ ժամանակը: Գրողը գրքի հերոսների Աստվածն է, ստեղծել, կյանք է տվել նրանց, ինչպես Աստված է մեզ արարել: Ոչ ոք Աստծուց բացատրություն չի կարող պահանջել. լավ, շատ լավ, բայց Միզերիի հաշվով քեզ մի բան կասեմ, կեղտոտ սրիկա: Իմացած լինես, որ էդ Աստվածը երկու ջարդված ոտք ունի ու ԻՄ տանը պառկած՝ ԻՄ հացն է ուտում… Ու…
Հայացքը հանկարծ դատարկվեց: Էննին շտկվեց, ձեռքերն ուժաթափ կախ էին ընկել, հայացքն ուղղվել էր Հաղթական կամարի՝ պատին կախված հին լուսանկարին: Էննին քարացած կանգնած էր, իսկ Փոլն անշարժ պառկած էր մահճակալին. բարձի վրա՝ ականջների կողքին, կնոջ ամուր բռունցքների հետքերն էին: Փոլն աչքերը չորս արած նայում էր կնոջը, լսում էր՝ ոնց է սափորի միջի ջուրը կաթկթում հատակին: Հենց այդ պահին Փոլը հասկացավ, որ կարող է մարդ սպանել: Այս հարցի շուրջ ժամանակ առ ժամանակ մտորում էր, զուտ գիտական տեսանկյունից, իհարկե: Հիմա, երբ գիտականի մասին խոսք անգամ չկար, պատասխանը պարզ էր: Եթե Էննին չշպրտեր, ինքը հաստատ էդ սափորը գետնով կտար ու ջարդուփշուր կաներ, հետո կփորձեր ճանկել ապակու կտորներից մեկն ու Էննիի կոկորդը խրել, մինչ նա փայտացած, հովանոցի կոթի պես անկյանք կանգնած էր կողքին:
Փոլը նայեց դարակի պարունակությանը. մանրադրամից, գրչից, սանրից ու իր ժամացույցից բացի ոչինչ չտեսավ: Դրամապանակը չկար, և ամենակարևորը՝ իր շվեյցարական դանակն այնտեղ չէր:
Աստիճանաբար Էննին կյանքի եկավ: Երբ սթափվեց, զայրույթը կարծես անէացել էր: Թախծոտ աչքերն ուղղեց Փոլին:
– Լավ կլինի գնամ: Չեմ կարծում, որ ձեզ մոտ մնալը ճիշտ… խելամիտ է:
– Գնա՞լ: Ո՞ւր:
– Կապ չունի: Մի տեղ գիտեմ: Եթե էստեղ մնամ, չմտածված բան կանեմ: Պիտի խելքս գլուխս հավաքեմ, հաջողություն, Փոլ:
Մեծաքայլ շարժվեց դեպի դուռը:
– Հետ կգաս ու ինձ դեղ կտաս, չէ՞,– տագնապած հարցրեց Փոլը:
Էննին բռնակը ձեռքն առավ, անպատասխան դուրս եկավ ու դուռը ծածկեց: Փոլն առաջին անգամ լսեց՝ ինչպես դուռը բանալիով կողպվեց: Հետո ականջին հասան միջանցքով հեռացող ոտնաձայները, ու վեր թռավ, երբ լսեց Էննիի բարկացայտ գոռոցը: Չհասկացավ ինչ է ասում, բայց լսեց՝ մի բան ընկավ ու ջարդուփշուր եղավ: Դռան շրխկոց, շարժիչի մռնչոց: Անվադողերը ցածրաձայն ճռնչացին ձյան վրա: Շարժիչի ձայնը դանդաղ մարում էր. սկզբում վերածվեց խռռոցի, հետո՝ բզզոցի, վերջում իսպառ անհետացավ:
Փոլը մենակ էր, մեն-մենակ Էննի Ուիլքսի տանը: Սենյակում փակված, մահճակալին գամված: Էստեղից մինչև Դենվեր… դե, ինչպես Բոսթոնի կենդանաբանական այգուց մինչև Աֆրիկա: Պառկած նայում էր առաստաղին, կոկորդը չորացել էր, սիրտը ուր որ է դուրս կթռչեր: Որոշ ժամանակ անց լսվեց ժամացույցի ղողանջը, և տեղատվությունը սկսվեց:
****
Ապրիլի տասնհինգի առավոտը քամոտ էր ու ամպամած, և Էննին փոխվեց: Հավանաբար պատճառը բարոմետրի նվազող ցուցանիշներն են, մտածեց Փոլը: Ամենախելամիտ բացատրությունը դա էր:
Կինը չհայտնվեց ու դեղը չբերեց մինչև առավոտյան ժամը ինը: Այդ պահին Փոլն արդեն սարսափելի զգում էր հաբերի կարիքը, այնքան շատ էր փափագում, որ մտքով անցավ պահեստը բանալ: Նախաճաշ չկար, միայն հաբեր: Երբ կինը ներս եկավ, դեռ վարդագույն գզգզված խալաթով էր: Խորացող կասկածամտությամբ Փոլը նկատեց՝ Էննիի այտերին ու ձեռքերին կարմիր սպիանման հետքեր կան: Խալաթի վրա ինչ-որ մածուցիկ մնացորդներ էին կպել, հագն էր գցել հողաթափերից միայն մեկը: Քստ-թըփ, լսվում էին Էննիի ոտնաձայները: Քստ-թըփ, քստ-թըփ, քստ-թըփ: Մազերը թափվել էին երեսին, աչքերը դատարկ էին.
– Ա՛ռ:
Հաբերը նետեց Փոլին: Կնոջ ձեռքերն էլ էին պատված կպչուն հետքերով: Կարմիր կեղտ, մոխրագույն զիբիլ, կպչուն սպիտակ մնացորդներ: Փոլը գաղափար չուներ՝ ինչ է դա: Նույնիսկ համոզված չէր, թե ուզում է իմանալ: Հաբերը զարնվեցին կրծքին ու հայտնվեցին ծնկներին: Էննին շրջվեց, որ հեռանա: Քստ-թըփ, քստ-թըփ, քստ-թըփ:
– Է՞ննի:
Կինը կանգ առավ, չշրջվեց: Այդպես ավելի խոշորամարմին էր երևում, վարդագույն խալաթը գրկում էր կլոր ուսերը, մազերը կարծես ջարդրտված սաղավարտ լինեին: Քարայրից գլուխը դուրս հանած փիլթդաունյան կնոջ էր նման։
– Էննի, լա՞վ ես:
– Չէ,– անտարբեր նետեց կինն ու շրջվեց: Նույն հաստագլուխ արտահայտությամբ նայեց Փոլին և ստորին շրթունքը աջ ձեռքի բթամատով ու ցուցամատով ճզմեց: Շուրթը ձգեց, պտտեց ու եղունգները ներս խրեց: Արյունը սկզբում պատեց շրթունքը, հետո հոսեց ծնոտն ի վար: Էննին շրջվեց ու առանց մի բառ ասելու հեռացավ, մինչև Փոլի ապշահարված գիտակցությունը կփորձեր համոզել՝ այդ ամենն աչքին է երևացել: Էննին դուռը ծածկեց… ու կողպեց: Փոլը լսեց՝ ոնց է քստ-թըփացնելով միջանցքով հեռանում դեպի հյուրասենյակ: Լսեց՝ ոնց ճռռաց Էննիի սիրելի աթոռը. կինը նստեց: Ուրիշ ոչինչ: Ո՛չ հեռուստացույց: Ո՛չ երգ: Ոչ էլ հախճապակե ու արծաթե ափսեների չխկչխկոց: Լռություն, պարզապես նստած էր, ու նրան ինչ-որ բան էր պատահել:
Հետո Փոլի ականջը մի ձայն ընկավ: Չկրկնվեց, բայց պարզորոշ հնչեց: Ապտակ էր: Ծանրումեծ ապտակ: Ու քանի որ Փոլը կողպված դռան մի կողմում էր, իսկ կինը՝ մյուս, պարտադիր չէր Շերլոք Հոլմսը լիներ հասկանալու համար՝ կինն ինքն իրեն հարվածեց: Ձայնից դատելով՝ շաչուն ու ծանր ապտակ հասցրեց: Փոլի աչքի առաջ եկավ՝ ոնց է կինը շրթունքը դուրս քաշում, կարճ եղունգները խրում նուրբ վարդագույն մաշկի մեջ:
Հանկարծ մտքին եկավ հոգեկան հիվանդության մասին իր նշումներից մեկը, գրառել էր Միզերիի առաջին գրքի վրա աշխատելիս: Գործողությունները ծավալվում էին Լոնդոնի հոգեբուժարանում, Միզերիին այնտեղ էր ուղարկել մի խելագար ու խանդոտ սրիկայուհի: «Երկբևեռ աֆեկտիվ խանգարում ունեցողի՝ խոր ընկճախտային հոգեվիճակի մեջ ընկնելու ախտանշաններից են,– գրել էր,– ինքնապատժման գործողությունները՝ ինքն իրեն ապտակելը, հրելը, սեղմելը, ծխախոտով այրելը և այլն»:
Փոլը հանկարծ զարհուրեց:
****
Կացինը ցած սուրաց ու թաղվեց Փոլ Շելդոնի ձախ ոտքում՝ կոճի անմիջապես վերևում: Ցավը ահարկու կայծակի նման ճայթեց մարմնում: Մուգ կարմիր արյունը ճղփվեց Էննիի երեսին հնդկացիների պատերազմական գունավորման պես: Ժայթքեց պատին: Փոլը լսեց՝ ոնց շեղբը ճռռալով հպվեց ոսկորին, երբ Էննին կացինը դուրս բերեց: Աչքերին չհավատալով՝ ներքև նայեց: Սավանը կարմրով էր պատվում: Տեսավ՝ ոնց են ոտքի մատները ջղաձգվում: Տեսավ՝ ոնց է կինը արնակաթ կացինը մի անգամ էլ վեր հանում: Մազերն արձակվել էին հերակալներից ու կախվել դատարկ դեմքին: Փոլը փորձեց ոտքերի ու ծնկի ցավն արհամարհելով խույս տալ ու հասկացավ՝ ոտքը շարժվում է, բայց ոտնաթաթը՝ ոչ: Ինքը միայն ավելի էր լայնացնում ու բերանի նման լայնատարած բացում կացնահետքը: Բավական ժամանակ ուներ հասկանալու՝ սրնքամիսն է ոտնաթաթը ոտքին կպած պահում, սակայն կացինը նորից ցած սլացավ, ուղիղ խոր վերքի մեջ, սուրաց ոտքի մնացուկի միջով ու անհատակ խրվեց ներքնակի մեջ: Մահճակալի զսպանակները ճռռում-վռռում էին: Էննին կացինը դուրս բերեց ու մի պահ նետեց Փոլի արնածոր մարմնամնացորդի մոտ, ձեռքն առավ լուցկու տուփը: Լուցկի վառեց: Վերցրեց Bernz-O-matiC բառով զոդիչն ու պտտեց կողքի փականը: Զոդիչը ֆսսաց: Արյունը ժայթքում էր այնտեղից, որտեղ Փոլի մի մասնիկն այլևս չկար: Էննին լուցկին զգույշ մոտեցրեց Bernz-O-matiC զոդիչի փողրակին: Ձայն լսվեց՝ փֆֆֆ: Երկար դեղին բոց հայտնվեց: Էննին դեղնաբոցը հզոր կապտագույն կրակ դարձրեց:
– Չեմ կարող կար դնել,– ասաց։– Ժամանակ չկա: Լարանն էլ չի օգնի: Ճնշման կենտրոնական կետ չկա: Պիտի (պարզաջրեմ) դաղեմ:
No Comments