Վանաձորի թատրոնը՝ վերանորոգման նախաշեմին

Վանաձորի Հովհաննես Աբելյանի անվան դրամատիկական թատրոնը հաճելի սպասման մեջ է. այստեղ կիրականացվի հիմնանորոգում: Հասկանալի է, որ  թատրոնի կյանքը միայն թատերական բովանդակությամբ չի պայմանավորված, չափազանց կարևոր են նաև շենքային պայմանները, ստեղծագործական պատշաճ միջավայրը: Թատրոնի գեղարվեստական ղեկավար Վահե Շահվերդյանը թատրոնի շենքի ներկայիս վիճակը բնութագրում է ծայրահեղ անմխիթար, սակայն հավաստիացնում է, որ և՛ դահլիճը, և՛ հանդիսատեսին սպասարկող հատվածները, և՛ տեխնիկան կթարմացվեն, համենայնդես, այդպես է նախատեսված սպասվելիք աշխատանքների ծրագրում:

Թատրոնի վերանորոգման նախագիծը պատրաստ է, բայց թե երբ կսկսվեն բուն աշխատանքները, հայտնի չէ: Սա անորոշ վիճակում է պահում աբելյանցիներին: Հարցի լուծման ձգձգումը կապված է և՛ ֆինանսների տրամադրման հետ, և՛ այն կազմակերպության, որը պիտի իրականացնի վերանորոգումը: Այս պատճառով ստեղծագործական աշխատանքներ չեն կարողանում պլանավորել թատրոնում, չգիտեն, թե որքան ժամանակ անց կտրվի շինարարական գործողությունների մեկնարկը: Վերանորոգման ընթացաքում, հասկանալի է, թատերական ակտիվ կյանքը դադար կառնի, ներկայացումներ չեն խաղա: Բայց գեղարվեստական ղեկավարը մտածում է ճանապարհներ գտնել, որպեսզի կարողանան փորձեր անել, նոր ներկայացումների վրա աշխատել: Որոշ փոքր ներկայացումներով էլ հյուրախաղերի կմեկնեն հայաստանյան այլ մարզեր և արտերկիր:

Վերջերս Վանաձորի թատրոնի «Թանկարժեք դիակ» ներկայացումը աղմուկ էր բարձրացրել, շարժել հոգևորականների զայրույթը, թեև հոգևորականների արծաթասիրության թեման նորություն չէ ոչ միայն գեղարվեստական գրականության մեջ, այլև իրական կյանքում: (Այս իրողության առավել քան խոսուն վկայությունն է Մեհրիբան Ալիևայի պարգևատրումը Վատիկանում՝ Պիոս Պապի ասպետական ուխտի Մեծ Խաչի շքանշանով): Վահե Շահվերդյանից փորձեցինք պարզել, թե ինչո՞ւ այդքան ցավագին ընդունվեց դրամատիկական ներկայացումը:

-Այս ներկայացման գլխավոր հերոսը մի անտուն թափառական է,- պարզաբանեց նա,— որն իր ապրուստը վաստակում է՝ հոգևորականի կերպարով ներկայանալով: Իմանում է՝ որ տանը հանգուցյալ կա, հոգևորականի շորերով գնում է, ինչ-որ սուտ արարողակարգ իրականացնում և փող ստանում դրա դիմաց: Մի խոսքով՝ կոմիկական վիճակ է ստեղծվում: Բայց հարցն այլ է. ես բացակայել եմ այն ժամանակ, երբ կայացել է ներկայացման պրեմիերան: Իմ կարծիքով մի սխալ է կատարվել. երբ գեղարվեստական խորհուրդն ընդունել է ներկայացումը, փակ դիտմանը պիտի հրավիրվեր նաև հոգևոր դասի ներկայացուցիչ: Նա իր ասելիքը այդ ժամանակ կասեր, և մենք հետագայում անհամաձայնություններ չէինք ունենա: Իմ վերադառնալուց հետո սկսվեց այդ թոհուբոհը: Կարծում եմ՝ հարցը այլ հարթության վրա է, որի մասին հիմա չեմ ցանկանում խոսել: Առայժմ ներկայացումը դադարեցված է, բայց հետագայում, երբ ժամանակ կգտնենք (և կգտնենք անպայման), կանդրադառնանք դրան ավելի լուրջ և կրկին բեմ կհանենք: Պրեմիերայի ժամանակ, հանդիսատեսի բուռն արձագանքից ոգևորված հավանաբար, դերասանները մի քիչ շեղվել էին և ոչ ընդունելի իմպրովիզներ արել իրենց խաղում: Բայց սա լուծելի հարց է, կրքերը հիմա հանդարտվել են, և մենք, կրկնեմ, կանդրադառնանք այս ներկայացմանը:

Գաղտնիք չէ, որ բեմադրիչները դժգոհում են ժամանակակից դրամատիկական գործերի, դրամատուրգների պակասից: Սա նաև աբելյանցիներին հուզող խնդիր է, թեև վերջին տարիներին այս թատրոնում բեմադրվել են հայ հեղինակների տասնինը դրամատիկական և արձակ գործեր: Այդ հեղինակներից են Սամվել Խալաթյանը, Արշակ Սեմերջյանը («Թանկարժեք դիակը» պիեսի հեղինակը), Էլֆիկ Զոհրաբյանը, այլք: Մերօրյա դրամատուրգներից Վահե Շահվերդյանն առանձնացնում է Կարինե Խոդիկյանին, որի գործերը համարում է շատ ինքնատիպ: Վերջին շրջանում բեմադրիչը հետաքրքրված է Նարինե Աբգարյանի ստեղծագործությամբ: Նրա «Երկնքից երեք խնձոր իջան» գործը մտածում է բեմադրել թատրոնի շենքի վերանորոգումից հետո:

Նախատեսվում է նաև միացյալ ներկայացում՝ աբելյանցիների և հայաստանյան այլ թատրոնների համատեղ ուժերով: Թատրոնում բեմադրություններ անում են նաև երիտասարդ, ինչպես և հրավիրյալ ռեժիսորները: Ներկայում Երևանի դրակատիկական թատրոնի դերասան Արմեն Բարսեղյանն է մանկական ներկայացում բեմադրում Աբելյանի անվան թատրոնում: Հրավիրվում են նաև այստեղից: Գյումրու թատրոնում Վահե Շահվերդյանն սկսել է բեմադրական աշխատանքները Շիլլերի «Սեր և խարդավանք» պիեսի վրա և կարծում է՝ այս տարվա ընթացքում բեմադրությունը կհանձնվի հանդիսատեսի դատին: Փոխշփումները, իհարկե, հարստացնում են թատրոնի գունապնակը, ճանաչելի դարձնում միմյանց թատերական աշխարհի գործիչներին և բավարարում հանդիսատեսի բազմաբնույթ հետաքրքրությունները: Այս ամենի արդյունքում է, թերևս, որ Աբելյանի անվան թատրոնի ներկայացումները կայանում են լեփ-լեցուն դահլիճներում, ասել է թե՝ Վանաձորի թատերական գործիչներն ու թատերասերները ապրում են մշակութային հագեցած կյանքով: 

Կարինե Ռաֆայելյան