ՄշակութաԳիծ ՀՀ Լեզվի կոմիտե

Հորդորակ հայերեն ընդունելի համարժեքներ ունեցող օտար բառերից խուսափելու մասին

20.05.2022

(30-րդ թողարկում)

Ինչո՞ւ են հայախոսները գործածում օտար բառեր։ Պատճառները տարբեր են. օտար լեզուների ազդեցություն, օտարամոլություն, «նորաձև» երևալու ցանկություն, բառարանները չբացելու, սեփական խոսքը չվերահսկելու հետևանք։

Բնական է օտար բառերի մուտքը լեզու, սակայն ընդունելի չէ դրանց ամրակայումը այն դեպքում, երբ կան և գործածելի են դրանց հայերեն համարժեքները։

Օտարաբանությունների «հաստատվելը» լեզվում կանխելու համար շարունակում ենք հրապարակել օտար բառերի հայերեն համարժեքների նոր ցանկ, արդեն 30-րդը։ Եվ ինչպես միշտ, կոչ ենք անում գործածել հայերեն համարժեքները։

Ի դեպ, նախկինում հրապարակված բոլոր բառերը կարող եք տեսնել Լեզվի կոմիտեի կայքի (լեզվիկոմիտե.հայ) «Օտար բառեր» բաժնում։

  1. ասոցիատիվ – զուգորդական
  2. դեմիլիտարիզացիա – ապառազմականացում
  3. դեմոնստրացիա – 1. ցույց, 2. ցուցադրում, ցուցադրություն 
  4. դեմորալիզացիա – բարոյալքում, անբարոյացում
  5. էկիպաժ – անձնակազմ
  6. էվակուատոր – ավտոքարշակ
  7. էքստրաօրդինար – 1. արտասովոր, արտակարգ, անսովոր, 2. տարօրինակ
  8. թաքս – հարկ, տուրք
  9. թեոկրատիա – կրոնապետություն (աստվածապետություն)
  10. լուք – տեսք, արտաքին, դեմք
  11. կինոլոգ – շնաբան
  12. հիմն – օրհներգ
  13. մազոլ – կոշտուկ
  14. մոնարխիա – միապետություն
  15. սպոնսոր – հովանավոր
  16. վերդիկտ – դատավճիռ, վճիռ
  17. վիդեո – տեսագրություն, տեսանյութ
  18. վիդեոքոլ – տեսազանգ
  19. վյու – 1. տեսարան, 2. դիտում
  20. տավտոլոգիա – 1. կրկնաբանություն, 2. նույնաբանություն
  21. տեմպերամենտ – 1. խառնվածք, բնավորություն, 2. ավյուն
  22. տոմոգրաֆիա – շերտագրություն
  23. տորշեր – ձողաջահ, հատակաջահ
  24. տրագեդիա – ողբերգություն
  25. տրիբունալ – դատարան
  26. տրիումֆ – 1. հաղթանակ, հաղթություն,  2. հաղթահանդես, հաղթատոն
  27. քոլ – հեռախոսազանգ
  28. քոնթենթ / կոնտենտ– 1. բովանդակություն, 2. պարունակություն
  29. ֆիկցիա – հորինվածք (մտացածին բան)
  30. ֆլեքսիբլ – ճկուն, հարմարվող

ՀՀ լեզվի կոմիտե

No Comments

Leave a Reply